Aurrekontu parte-hartzaileak? Bai.

Erakundeen gakoetako bat, Arabako Foru Aldundia kasu, herritarrei eta elkarteetan eta kolektiboetan antolatutako gizarteari parte hartzeko aukerak zabaltzea da, lurralde gisa lortu nahi diren etorkizuneko erronkei elkarrekin aurre egiteko.

 

Prozesu bat, estrategia berri bat.

Aurrekontu parte-hartzaileak demokrazia parte-hartzaile, zuzen eta deliberatiboaren tresna berri bat dira, herritarrek politika publikoen diseinuan, erabakian, betearazpenean eta jarraipenean parte hartzeko duten eskubidea egikaritu ahal izan dezaten.

Tresna honek, baita bere erabaki estrategikoak ere, zentzua du, herritarrak baitira lurraldeak abian jar ditzakeen etorkizuneko erronka horien ondorioen hartzaileak eta onuradunak.

Horregatik, funtsezkoa da herritarrek berek proposamenak eta ekintzak egin ahal izatea, proposamen eta ekintza horiek gauzatzeko baliabide egokiak jaso ditzaten.

 

Berritasunetik konpromisora.

Erabaki honekin, Arabako Foru Aldundiak beste urrats bat eman du: ez da jarduteko moduaren berritasuna soilik, baizik eta, batez ere, bere jarduera-eremuaren barruan proposamen zehatzak, tematikoak, bere lurraldetik gertukoak eta, batez ere, hobekuntza globalekoak egiteko asmoa duten eragileen konpromisoarekin bat egiten du.

Urrats berri honek norabide argia du: orain, herritarren onerako izan daitezkeen proposamenak proposatu, gauzatu eta kudeatu ditzakezu. Konpromisoaz ari gara baita bideragarritasunaz ere.

Eta, bestetik, parte hartzeko tresna honetan eragiten duen beste alderdi bat bada: prozesua. Prozesu honek, gainera, herritarren artean aukeratzen diren proposamenak gauzatzeko herri-bozketa sustatuko du.

 

 

Parte hartzeko prozesua

Protagonistak.

Gutariko bakoitza.

Aurrekontu partehartzaile hauen benetako protagonistak Arabako herritar guztiak direlako nabarmentzen dira. Arabako edozein herri eta herritan adin jakin bat baino ez da behar. Denok gara garrantzitsuak, Araba garelako.

Zuk proposatzen duzu > Zuk erabakitzen duzu > Zuk egiten duzu > zuk kontrolatzen duzu. Konpromisoak beste dimentsio bat hartzen du, baita erantzukizunak ere.

Lehen, ideiek ez zezaketen prozesu osoa egin. Orain ideiak ekintza arduratsuraino iristen dira.

Parte hartu.

Parte izan eta parte hartu.

Partaidetza-mailak daude. Orain arte oinarrizkoak ziren, oso garrantzitsuak, baina oinarrizkoak.

Orain dimentsio berri bat ematen diogu «parte hartu» terminoari.

Parte izatearen harremanaz ari gara, lurralde gisa identifikatzen gaituelako eta, beraz, lurralde horretan eragin dezaketen eragile gisa.

Eta parte hartzeaz ari gara, ideiatik erabakira, ekintzara eta, azkenik, kudeaketara iritsita.

Benetako parte-hartzeak prozesu osoarekin du zerikusia. Eta azkenean posible egiten da.

Hobetu.

Lurralde hobe baterako proposamen zehatzak.

Aurrekontu parte-hartzaileak ez dira soilik herritarrei entzuteko tresna bat, aurkeztutako ideia hutsak bakarrik. Tresna berri honen azken emaitza da gure lurraldeak etorkizun berri baterantz aurrera egin ahal izatea, lurraldeko estrategiekin lerrokatuta, baina, batez ere, kolektiboki norabide berean ibiltzea lortzeko.

Modu positiboan hitz egin, proposamenen zergatia adierazi eta horiek lurraldeko eguneroko bizitzan duten eraginak ezagutarazi, eta, batez ere, Araba modu orekatuan, koordinatuan eta herritarren ekarpenetatik garatu.

Hobekuntzak, pertsona bakoitzaren oinarritik etorrita, beti izango dira protagonistek identifikatutako ikuspuntu eta ekintza bat emateko, eta, beraz, hobetzeko beharra ulertzeko gaitasuna izango dute.

Araba egin.

Araba ekinean.

Araba ez da erakunde abstraktu bat. Araba, herri bakoitzean egunero herritar bakoitzak abian jartzen duen ekintza txiki bakoitza da. Arabak zentzua hartzen du bere errealitatean, eta bere errealitatea gertatzen dena eta gertatzea nahi duguna da. Aurrekontu partehartzaile hauek ahalbidetuko dute ekintzak benetan martxan jartzea eta ondorengoak izatea.

Herritarrak, ideiak eta proposamenak, lurraldeko herriak, erabakiak, ekintzak izango dira Arabako etorkizuna eraikitzeko oinarri.

 

 

Diruz lagun daitezkeen proiektuak

 

1.-Llanada Alavesa / Arabako Lautada

Oinezkoentzako pasabidea A1 errepidean, Agurain.

"Oinezkoentzako pasabide bat eduki ahal izatea A1 errepidean, Agurain parean, edo, gutxienez, oinezkoentzako errei mota bat A2128 errepideko zubian. Oinezkoen maiztasuna handia da A1 errepideko zubian, A2128 errepidean, eta harrapatzeko arriskua dago edo antzekoak. Proposamen hau ez da bideragarria, baina beharrezkoa dela uste dut".

Aguraingo bizilagun baten proposamena.

2.-Ayala / Aiara

Areka saneatuak.

"Aldundiak kudeatzen dituen errepideen bide-garbiketa hobetzea. Bide-garbiketari dagokionez, areketan hazten diren belarren egoerari dagokionez. Bizi naizen herrian behintzat, nire ikuspuntutik, hobekuntza honetan zentratu beharko litzateke:

  • - Arekak segatzeko erabiltzen den kadentzia areagotzea.
  • - Segaren kalitatea hobetzea. Segak gutxienez arekako errekaraino iritsi beharko luke".

Larrimbeko bizilagun baten proposamena.

3.-Ayala / Aiara

Delikako herriguneko aparkalekua handitzea.

"Gaur egun Delikako herrigunearen sarreran dauden bi aparkalekuetan dauden plazen kopurua txiki geratu da gure lurralde historikorako hain garrantzitsua den turismo-baliabideaz gozatzeko gunera iristen diren ibilgailuen kopurua xurgatzeko: Delikako bide berdea eta Nerbioi jauzia.

Ia 5 kilometroko ibilbide hau Delikako herrigunetik abiatzen da, ibaiaren ibilbidetik igotzen da Delikako arroilaren hasieraraino, eta gaur egun bisitariak hartzeko dauden bi azpiegiturak txiki geratu dira. Ildo horretatik, egokia litzateke horiek handitzea – inguruko lursailei esker –, baliabide turistiko hori indartzeko".

Amurrioko bizilagun baten proposamena.

4.-Ayala / Aiara

Lamuzako gunea berreskuratzeko plan berezi eguneratu berria.

"Arabako Foru Aldundiak, Laudion 2013az geroztik aktibatutako gizarte-eskaerak kontuan hartuta, Laudioko Lamuza parkean dauden eraikinak birgaitzeko inbertsioa egin du 2015az geroztik. Orain, Kutura Etxearen eraikinaren barruko eraberritze-lanak amaitzen ari dira.

Baina herritarren zenbait kolektibotatik uste dugu Lamuzako Gunea Birgaitzeko Plan Bereziak, 2010ean onartutako planteamenduak zaharkituta geratu dira, egoerak gaindituta, eta bertan jasotako proposamen asko beste leku batzuetan kokatu dira (Arkitekturako Euskal Zentroa) edo baztertu egin dira; aldi berean, une hartan kontuan hartu ez ziren aukera berriak sortu dira, hala nola Bizkaia kalearen ondoko orubea edo beste batzuk".

Aurrekontua: 100.000€

Laudioko bizilagun baten proposamena.

5.-Añana

"Green" ur-ibilbide baten alde.

Une honetan, Berganzon uraren ibilbide ederra dugu, baina ibilaldi eta bainu gisa erabiltzen da putzuetan. Gainera, tarte batean finka partikularretatik igarotzen da. Bide zaharra berreskura liteke, baita une honetan sastrakak estaltzen duen teila-fabrika bat ere, eta ez dakigu zein egoeratan dagoen.

Inglares ibaia babestea (Natura 2000 Sarekoa da); izan ere, ibilbidea bisitatzen duten pertsonak beren putzuetan bainatzen dira, inguruko fauna kontuan hartu gabe, eta, babestu ezean, hondatu egingo dira, eta, horrekin batera, flora eta fauna.

Bisitarien joan-etorria aprobetxa liteke, eta ibilbideak hezkuntza- eta ingurumen-helburua izan dezan, inguruko fauna irakatsiz, Berganzon dagoen tximeleta-oasia aprobetxatuz, intsektuek ingurumenean duten zereginari buruzko informazioa emateko, baita udal-jabetzako eraikin batean ere.

Ibilbidean intsektuei eta, bereziki, tximeletei eskainitako ingurumen-hezkuntzako zentro bat egin liteke, nire ustez, Euskadiko lehena".

Berganzoko bizilagun baten proposamena.

6.-Añana

Erreskate plana Caranca herriarentzat. SOS Caranca.

"Urjentziazko inbertsioak kontuan hartzea Carancan honako hauek konpontzeko: 

  • - Herriko argiteria publikoa konpontzea. 
  • - Herriko hobi septikoaren mantenua bermatzeko kontratua egitea enpresaren batekin. 
  • - Herriko saneamenduaren eta uraren depositoaren ikuskapena.  
  • - Herriko sarrera horretan seinaleak jartzea herrian pertsonak bizi garela ohartarazteko, eta abiadura moteltzeko. 
  • - Herriko hainbat bide, traktoreek erabiltzen dituztenak, erabat hondatuta daude. Horiek konpontzea".

Carancako bizilagun baten proposamena.

 7.-Gorbeialdea

Uretako ibilaldia Landako hondartzetan.

"Parkearen eta Landa hondartzaren eremua hobetzea proposatzen da, gaur egungo zelaien gainetik egurrezko pasealeku polit bat eginez, eta honako hau lortzea:

  • - Inguru guztietako pertsonentzat eskuragarri egotea, batez ere euri-garaian, eremu jakin batzuetara iristea oso zaila denean, bereziki mugikortasun urriko pertsonentzat, haurrentzat, gurdientzat...
  • - Urtegia inguratzen duen eta Landa aldean jarraitutasun argirik ez duen bizikletentzako ibilbide berdea hobetzea.
  • - Alderdi-parkeko zonen arteko lotura (aparkalekuak, bainuak, piknik-guneak), eta etorkizunean aisialdirako guneak gehitzen jarraitu ahal izatea, hala nola kirolguneak, haurrentzako jolasak, piknik-gune berriak, saltokiak, naturarekin erabat lotuta dagoen aisialdirako gune gisa indartzeko.
  • - Aldi polita sortzea edonorentzat, non bankuak, iturriak eta begiratokiak ager daitezkeen, natura eta ura konbinatuz sortzen diren silueta politak ikusteko, probintziaren barruko zein kanpoko bisitari berriak erakarriz, landa-turismo txiki eta jasangarria sustatuz".

Kanpezuko bizilagun baten proposamena.

8.-Rioja Alavesa / Arabar Errioxa

Recupera Rioja Alavesa - Arabako Errioxa berreskuratu.

"Baliabideak inbertitzea Arabako Errioxako hirigune historikoak birgaitzeko, biziberritzeko eta lehengoratzeko, eremu populatua eta dinamikoa izaten jarrai dezan eta gure eskualdeko memoria eta ondare arkitektonikoa, historikoa eta kulturala bizirik zaintzeko. Baita gure herrien erakargarritasunari eusteko ere, ohiko biztanle berriak eta bisitariak erakarriko dituztenak eta gure herrientzat jarduera, aberastasuna eta garapena sortuko dutenak.

  • - ERAIKUNTZA PARKEA hobetzea
  • - ESPAZIO PUBLIKOA hobetzea
  • - EKIPAMENDU PUBLIKOAK zentro historikoetan integratzea".

Lantziegoko bizilagun baten proposamena.

 

 

 

Faseak eta egutegia

1. FASEA 2. FASEA 3. FASEA

BATU

Herritarrak animatzea, ilusioa piztea eta beren ingurunean eta lurraldean hobetzeko ideiak proposatzera deitzea.

(2022KO IRAILEAN)

ERABAKI

Aurkeztutako eta hobekuntza kolektiboa ekarriko duten proposamenen artean aukeratu, bozkatu eta hautatzea.

(2022KO AZAROTIK-ABENDURA ARTE)

EGIN DEZAGUN

Hautatutako proposamena martxan jartzea, bere baliabideekin eta lurralderako bere azken emaitzarekin.

(2023KO OTSAILETIK AURRERA)