Protagonistak

Gutariko bakoitza

Aurrekontu partehartzaile hauen benetako protagonistak Arabako herritar guztiak direlako nabarmentzen dira. Arabako edozein herri eta herritan adin jakin bat baino ez da behar. Denok gara garrantzitsuak, Araba garelako.

Zuk proposatzen duzu > Zuk erabakitzen duzu > Zuk egiten duzu > Zuk kontrolatzen duzu. Konpromisoak beste dimentsio bat hartzen du, baita erantzukizunak ere.

Lehen, ideiek ez zezaketen prozesu osoa egin. Orain ideiak ekintza arduratsuraino iristen dira.

Parte hartu

Parte izan eta parte hartu

Partaidetza-mailak daude. Orain arte oinarrizkoak ziren, oso garrantzitsuak, baina oinarrizkoak.

Orain dimentsio berri bat ematen diogu «parte hartu» terminoari.

Parte izatearen harremanaz ari gara, lurralde gisa identifikatzen gaituelako eta, beraz, lurralde horretan eragin dezaketen eragile gisa.

Eta parte hartzeaz ari gara, ideiatik erabakira, ekintzara eta, azkenik, kudeaketara iritsita.

Benetako parte-hartzeak prozesu osoarekin du zerikusia. Eta azkenean posible egiten da.

Hobetu

Lurralde hobe baterako proposamen zehatzak

Aurrekontu parte-hartzaileak ez dira soilik herritarrei entzuteko tresna bat, aurkeztutako ideia hutsak bakarrik. Tresna berri honen azken emaitza da gure lurraldeak etorkizun berri baterantz aurrera egin ahal izatea, lurraldeko estrategiekin lerrokatuta, baina, batez ere, kolektiboki norabide berean ibiltzea lortzeko.

Modu positiboan hitz egin, proposamenen zergatia adierazi eta horiek lurraldeko eguneroko bizitzan duten eraginak ezagutarazi, eta, batez ere, Araba modu orekatuan, koordinatuan eta herritarren ekarpenetatik garatu.

Hobekuntzak, pertsona bakoitzaren oinarritik etorrita, beti izango dira protagonistek identifikatutako ikuspuntu eta ekintza bat emateko, eta, beraz, hobetzeko beharra ulertzeko gaitasuna izango dute.

Araba egin

Araba ekinean

Araba ez da erakunde abstraktu bat. Araba, herri bakoitzean egunero herritar bakoitzak abian jartzen duen ekintza txiki bakoitza da. Arabak zentzua hartzen du bere errealitatean, eta bere errealitatea gertatzen dena eta gertatzea nahi duguna da. Aurrekontu partehartzaile hauek ahalbidetuko dute ekintzak benetan martxan jartzea eta ondorengoak izatea.

Herritarrak, ideiak eta proposamenak, lurraldeko herriak, erabakiak, ekintzak izango dira Arabako etorkizuna eraikitzeko oinarri.

1. Añana

GREEN Uraren Ibilbidea

Helburua: Uraren ibilbidea aprobetxatzea ingurumenarekiko errespetuan hezteko

Duela urte batzuetatik hona, ibilbide bat dugu Inglares ibaia eta uraren kanala inguratzen, Berganzo eta Payuetako lurretan, eta horrek pertsona asko bisitatzea eragiten du. Interesgarria litzateke, bainatzeko eta paseatzeko espazio bat izan beharrean, ibaia babesteko bide berde bihurtzea, eta bisitarien etorrera aprobetxatzea inguruko ingurumena errespetatzearen garrantzian hezteko. Ibilbidearen erdian dagoen etxe bat egitea, udalarena, intsektuak ezagutzeko zentro bat, tximeleta-oasi bat... ekosistemarako garrantzitsuak diren gaiei buruzko hitzaldiak emateko. Flora- eta fauna-espezie autoktonoekin osatuta.

Eskatzailea: David de la Fuente Zarza

2. Gorbeialdea

Irakurketa Errazeko eta Hizkuntza Argiko Zeharkako Plana

Helbidea: Herritarrei zuzendutako informazioa irisgarri eta ulergarri egitea

Europar Batasuneko Oinarrizko Eskubideen Gutuneko 41. artikuluaren arabera, administrazio ona izateko eskubidea benetakoa izan dadin, proposamena da foru-administrazioaren zeharkako plan bat egitea irakurketa errazean eta hizkera argian.
Alde batetik, irakurketa errazean, irakurtzeko zailtasunak dituztenentzat: adinekoak, migratzaileak, euskara ikastea, ikasteko zailtasunak, dislexia eta beste batzuk (biztanleriaren % 30).
Irakurketa Erraza irisgarritasun kognitiboa aitortzen duen tresna bat da, irisgarritasun kognitiboari buruzko Espainiako legean jasoa.
Desgaitasuna duten pertsonen eskubideei buruzko Legea aldatzea
Desgaitasuna duten pertsonen eskubideei eta haien gizarteratzeari buruzko Lege Orokorraren testu bategina aldatzea:
1/2013 Legegintzako Errege Dekretua, azaroaren 29koa.
Aldaketa horrek irisgarritasun kognitiboa eta hura exijitzeko eta aplikatzeko baldintzak ezartzen eta arautzen ditu.
Bestetik, hizkera argia behar da, Hizkuntza Plana mugimendu anglosaxoia, administrazioak argiak, hurbilak eta errazak izatearen alde egingo duena. Berriki egindako azterlanek adierazten dute herritarren gainerako % 70entzat argiak ez diren administrazio-testuak % 70 direla.

Eskatzailea: Natalia Concepción Jimenez Guitian

3. Mendialdea

Pipaongo Usatxi kultura-elkartearen instalazioak

Helbidea: Instalazioen irisgarritasuna hobetzea

Instalazioen irisgarritasuna hobetzea arrapalen edo beste edozein bitartekoren bidez, gure adinekoek dituzten oztopoak murrizteko.

Eskatzailea: Blanca Ortiz de Landaluce Ibañez 

4. Gorbeialdea

Hegazti harrapariak Urkabustaizen

Helbidea: Hegazti harraparien argazki-hide bat sortu

Gaur egun, gero eta ohikoagoa da turismo ekologikoa hitza. Goraka ari den fenomenoa da. Urtero, milioika pertsonak Andújar bisitatzen dute, Lince Iberiarra behatu eta argazkiak atera ahal izateko. Beste ehunka mila igarotzen dira udan, Kantabriar mendikatean ugaztun guztien lagunkoienak, Kantauri Hartza, behatzen. Zorrotzenek erronka handiago baten alde egiten dute: Zamoranetara bidaiatzea basoko mamua ikusten saiatzeko, askorentzat, ni barne, iberiar penintsulako haragijale enblematiko eta problematikoena

Beste helburu berezi bat zonak duen balio ekosistemikoa ematea da. Urkabustaiz basa-bizitza sortzen duen udalerria da. Enklabe bakarra da ugaztun mota guztientzat, baina, batez ere, hegazti harraparientzat, paisaia hori mosaiko jarraitua baita goi-mendiko larreen, belardien eta zuhaizti misto ondo garatuen artean.

Horregatik, leku ezin hobea da argazki-hide bat jartzeko, naturaz gozatu ahal izateko. Mundu osoko naturaren zaleak erakartzeko, harrapari guztiez goza dezaten. Izan ere, etorkizunean ez da erokeria bat lau sarraskiak aldi berean behatzea (sai beltza, sai arrea, sai zuria eta ugatza).

Litekeena da, halaber, ehizarako bikain egokituta dauden eta kate trofikoan, zalantzarik gabe, buru diren hiltzeko makina horiek ikustea eta filmatzea: Hontz Handia eta Arrano Beltza. Ez ditugu ahaztu behar negualdia igarotzen duten espezieak, hala nola miru gorria, galtzeko arriskuan dagoena.

Eskatzailea: Imanol Aguinaco Anuncibay

5. Mendialdea

Bernedoko gaztelua birgaitzea eta balioztatzea

Helbidea: Bernedoko gaztelua birgaitzea eta haren balioa nabarmentzea

Bernedo hiribilduko gaztelua birgaitu eta haren balioa azpimarratu behar da. Gaur egun, gaztelu hori aurri-egoeran dago eta luiziak izateko arrisku handia du, eta herriguneko bizilagunak, kaleak eta etxebizitzak arriskuan jartzen ditu.

Kanpezuko bizilagun baten proposamena.

Eskatzailea: David Antoñana Bastida

6. Arabako Errioxa

Lapuebla de Labarkako errota

Helbidea: Lapuebla de Labarkako zubiaren azpiko errota birgaitzea

Lapuebla de Labarkako zubiaren azpiko errota birgaitzea eta balioztatzea.

Eskatzailea: Jesus Francisco Muro Nájera