Aurrebista
1 nondik 4
Aldez aurreko kontsulta, 2024ko ekitaldian egingo diren eskualdaketei pertsona fisikoen errentaren gaineko zergan eta sozietateen gaineko zergan aplikatu beharreko eguneratze koefizienteak onesteko Foru Dekretu proiektuaz (Ekarpenak egiteko epea: 2023/11/14-2023/11/27)
Aurrebista
1 nondik 1

Mahats mordoaren sitsari (Lobesia botrana) aurka egiteko estrategia Arabako Errioxan

Aspaldi erakutsi zen sexu nahasketako tekniken bidez mahats mordoaren sitsari aurka egiteko metodoa eraginkorra dela, bai eta kausa-ondorio harremana dagoela ere mahastietan mahats mordoaren sitsa garatzearen eta mahatsaren heltze aldian botrytisa agertzearen artean. Horrek eragin negatibo zuzena dauka fruituaren kalitatean eta, beraz, ardoen kalitatean.

Sitsa kontrolatzeko sistema hori aspaldi ezarri zen mahastizaintza eta ardogintzako beste zona batzuetan, bai eta Errioxa JDren barruko zona jakin batzuetan ere, eta emaitza bikainak eman ditu. Hala ere, gure eremuan oraindik ez dago behar bezainbeste ezarrita eta, horregatik, Arabako Foru Aldundiak interes handia dauka Arabako Errioxako eskualdean teknika horren erabilera sustatzeko.

Estrategia hori Nekazaritza Sailak egin zuen, eta 2023-2027 Legegintzaldian, Jasangarritasun, Nekazaritza eta Natura Ingurunearen Sailak kudeatuko du estrategia.

    Arabako Errioxan sexu nahasketako teknikak aplikatuz mahats mordoaren sitsari (Lobesia botrana) aurka egiteko estrategia bat garatze aldera parte hartzaile talde bat sortu eta metodo hori ezartzeko laguntza ekonomikoa eman nahi du Mahastizaintza eta Enologia Zerbitzuak.

Atzealdea Kargu publikoen ondasun eta interesen aitorpenak, 2015-2023

Kargu publikoak

Foru kargu publikoen ondasun eta interesen aitorpenak.

2019-2023 Legealdia 2015-2019 Legealdia

Aldatze data 2023/11/27

Sortze data 2020/02/12

Gaia Kargu publikoak

Mugikortasun iraunkorra, urrunago iristeko

araba in progress

Eguna: 2022/11/10

Ordua: 11:30

Lekua: Langraiz Oka

Hizlaria 

Carlos Bravo

 

 

Carlos Bravo

Ingurumen aholkularia

Carlos Bravo Villa. Ingurumen-aholkulari independentea, hogeita hamar urte baino gehiagoko esperientzia duena kanpainen plangintza eta komunikazio estrategikoan, eta eragin politikoa energiaren arloan. Gaur egun OceanCare, Transport & Environment, Mighty Earth eta European Climate Foundation elkarteetan lan egiten du.

Madrilgo Unibertsitate Konplutentseko biologoa. Aurretik, besteak beste, Greenpeace Españarentzat lan egin zuen, Energiaren eta Klima Aldaketaren Arloko (1991-2012) koordinatzaile eta Energia eta Klima Aldaketaren Arloko (1991-2012) kanpainen arduradun gisa, eta Balear Uharteetan jaiotako sektore arteko plataforma den Blava Itsasoko Aliantzaren (2013-2019) Idazkaritza Teknikoaren koordinatzaile gisa, sektore pribatuko ehun bat erakundek, gizarte zibilak eta Administrazio publikoak osatua.

 

Ekitaldian parte hartuko du

Carlos Ibarlucea

 

 

Carlos Ibarlucea

Bide Azpiegiturak eta Mugikortasuna Saileko Foru Diputatua

Arabako Bizikletaren Estrategia (2021-2026)

                                        Arabako bizikletaren estrategia

Arabako bizikletaren estrategia erakunde eta gizarte entitateentzako gida bat da, Arabako herritarren artean bizikletaren erabilera sustatzeko. Estrategia hori mugikortasun jasangarriaren aldeko apustuaren planteamendu global eta unibertsalaren esparruan kokatzen da; hau da, egungo mugikortasunaren inpaktu negatiboak murrizten dituena, auto pribatuaren erabilera murrizten duena eta garraio publiko eta ez-motordunen erabilera sustatzen duena.

Arabako Foru Aldundiko Bide Azpiegituren eta Mugikortasun Sailak sustatu zuen plana. 2023-2027 Legegintzaldian, kudeaketa Mugikortasun Jasangarriaren eta Bide Azpiegituren Sailari dagokio).

    Arabako Bizikletaren Estrategia

    Estrategia prestatzeko prozesua partaidetzazkoa izan dadin eta, era horretan, hura egiteko prozesuan aintzat hartu daitezen bai administrazioen bai gizarte eta ekonomiako eragileen eta, oro har, herritarren ikuspegiak, kontsulta bat egitea planteatu da, jakiteko herritarrek eta erakunde adierazgarriek zer iritzi duten bizikletaren estrategiaren agirian jasotakoari buruz. 

    Interes taldeen parte hartzea

    Arabako Bizikletaren Estrategiaren azken dokumentuan honako erakunde hauen oharrak hartu dira kontuan:

    - Bizikletaren Kontseilua (Gasteizko bizikleteroak),

    - Kuadrillak,

    - Nekazaritza, Lurralde Oreka, Kultura eta Kirol (Kirol Zerbitzua) eta Ingurumen eta Hirigintza (Ingurumen Jasangarritasuneko Zerbitzua) foru sailak.

    Arabako Bizikletaren Estrategia onetsi aurreko kontsulta

    2021/07/29 2021/08/08

    Herritar, erakunde zein elkarteek, egoki baderitzote, bizikletaren estrategiaren agiriaren edukiari buruz duten iritzia adierazi ahal izango dute gobernantza@araba.eus helbide elektronikoko postontziaren bidez, agiria Arabako Foru Aldundiaren webgunean jartzen denetik aurrera, 10 egungo epean.

BIBLIOGRAFÍA

Tiempo de cuidados Camps

 


Tiempo de cuidados

Camps, V.

Liburua

 

Las cinco habilidades esenciales para tratar a las personas


Las cinco habilidades esenciales para tratar a las personas

Carnegie, D.

Liburua

 

Autocontrol Mcgonigal 

 

Autocontrol

Mcgonigal, K.

Liburua

 

La trampa de la felicidad Harris

La trampa de la felicidad

Harris, R.

Liburua

 

Desgaitasuna duten adineko pertsonen arretari buruzko Espainiako Psikologoen

 

 

 

Desgaitasuna duten adineko pertsonen arretari buruzko Espainiako Psikologoen Elkargoaren dekalogoa

Dokumentu instituzionala

Irakurri

Chronic Health Conditions in Aging Individuals

 

 

Chronic Health Conditions in Aging Individuals with Intellectual Disabilities

Artikulu akademikoa

Irakurri 

Etorkizuneko egoitzarako trantsizioa

 

 

 

Etorkizuneko egoitzarako trantsizioa

Artikulu akademikoa

Irakurri

Habitus: arretaren etxeko ikuspegitik asistentziaren

 

 

Habitus: arretaren etxeko ikuspegitik asistentziaren kalitatea gainbegiratzea

Artikulu akademikoa

Irakurri

Vip egoitzak adinekoak zaintzeko ekosisteman

 

 

Vip egoitzak adinekoak zaintzeko ekosisteman: eztabaidatzen ari den eredua

Artikulu akademikoa

Irakurri

Improving healthcare access for older adults

 

 

 

 

Improving healthcare access for older adults with intellectual disability: What are the needs?

Artikulu akademikoa

Irakurri

Bizi-kalitatearen eta babesen eredua

 

 

 

 

Bizi-kalitatearen eta babesen eredua: hogeita bost urtez bide paraleloak egin ondoren, bat egitea

Artikulu akademikoa

Irakurri

Adikzioen Prebentzio Komunitariorako IV. Foru Plana (2021-2026)

Adikzioen prebentzio komunitarioko IV. Foru plana egiten da kontuan izanda zein diren Arabako Lurralde Historikoko gizarte eta demografia ezaugarriak, kontsumoen oraingo errealitatea eta arrisku eta babes faktoreak. Gainera, garrantzi berezia ematen zaie hainbat eremutan egiten diren esku hartzeei; hain zuzen ere, familian, eskolan eta gazteentzako jolas eta aisialdi guneetan egiten direnei.

Adikzioak hainbat eragile eta arrazoi ditu oinarrian; hortaz, ez zaio lerratzen talde edo gizarte, ekonomia eta kultura maila jakin bati, drogen kontsumoak edo substantzia gabeko adikzioak gizarte guztiari eragiten baitio. Arrisku horiei aurre egiteko, foru planaren asmo da erkidegoa gaitzea eta indartzea, eragile sozialek komunitatea mugiaraziz bere baliabide propioak bila ditzan, aldaketa sozialen protagonistak izan daitezen.

Eredu hori GOFEren prebentzio komunitarioko foru zerbitzuen bidez ezartzen da Arabako landa eremuan, eta zerbitzu haiek erreferentziazko elementuak dira Arabako Lurralde Historikoan Adikzioen prebentziorako jarduerak garatzeko, Gasteiz, Laudion eta Amurrion izan ezik.

Planaren kudeaketa Gizarte Politiken Sailari dagokio.

Aurrebista
1 nondik 1
Aurrebista
1 nondik 2

Arabako Hiri Hondakinen Prebentziorako eta Kudeaketarako Plana (2017-2030)

20/2018 Foru Arauak Arabako Hiri Hondakinen Prebentziorako eta Kudeaketarako Plana, 2017-2030, onartzen du. Plan hori Arabako Foru Aldundiak gauzatzen du, Euskadiko Ingurumen Administrazioari buruzko Abenduaren 9ko 10/2021 Legeak lurralde historikoetako foru-organoei hiri-hondakinen arloan esleitzen dizkien eskumenak baliatuz.

Planak hondakinak planifikatzeko tresnei buruz indarrean dagoen legerian aurreikusitako edukiak garatzen ditu, bi alderditan: prebentzioa eta kudeaketa. Bestalde, plana idazteko unean Europa mailan definitutako helburuak jasotzen ditu Planak, gaur egun ekonomia zirkularrerako hondakinei eta lurzoru kutsatuei buruzko 7/2022 Legean Estatuko legedian sartuta daudenak.

Plana Ingurumen eta Hirigintza Sailak egin zuen. 2023-2027 Legegintzaldian, Jasangarritasun, Nekazaritza eta Natura Ingurunearen Sailak kudeatuko du plana.

    Planak laurogei ekintza biltzen ditu, hiru programatan antolatuta:

    1º. Gobernantza eta neurri estrategikoak,

    2º. Azpiegiturarena, eta

    3º. Lehentasunezko korronteen prebentzioa eta kudeaketa hobetzeko beste laguntza-neurri batzuk.

    Ekintza horien artean 27. zenbakia dago: Planaren helburuen lorpenean eta ekintzen ezarpenean izandako aurrerapen-mailaren urteko jarraipena eta lau urtez behingo ebaluazioa. Jarraipena eta ebaluazioa modu parte-hartzailean egingo dira (herritarrek eta alderdi interesdunek parte hartzeko bitartekoak gaituz). Horrela, HHP2030en idazketan egindako diagnostikoko partaidetza-tailerretan identifikatutako parte hartzeko mekanismoak txertatzeko gizarte-eskaerari erantzuten zaio.

    HHP2030en jarraipena

    Planaren aurrerapenari buruzko ezagutza ematen duen tresna da. Urtero egiten da, hiru mailatan: helburu estrategikoen betetze-maila, ekintza bakoitzaren garapen-maila eta planaren ingurumen-ondorioen ebaluazioa.

    HHP2030en ebaluazioa

    HHP2030en ebaluazioak urteko jarraipenaren lan plan bera errepikatzen du, eta, gainera, hartutako neurrien eraginkortasunari buruzko azterketa bat jasotzen du.


    Ebaluazioa lau urtean behin egingo da, 2023an eta 2027an.

    Herritarren parte-hartzea gure arau, prozedura eta legeetan jasotako balioa, eskubidea eta betebeharra da. Baina tresna indartsua ere bada, gure hiri eta herrietan bizi eta lan egiten duten pertsonen ezagutza eta esperientzia aprobetxatu eta balioesteko. Herritarren parte-hartzea ariketa bat da kontrastatzeko, eztabaidatzeko, kritikatzeko, proposamenak eraikitzeko, instantzia guztiek konpromisoak hartzeko, eta, interes partikularretatik haratago, guztion ongia bultzatuko duten akordioak bilatzeko.

    Horretarako, prozesu parte-hartzaile bat garatu da, hainbat tresna biltzen dituena gogoetarako, ekintzarako eta eraikuntzarako espazio partekatu bat sortzeko, hala nola, ekobarometroa. Horren helburua da hondakinak kudeatzeko zerbitzu publiko jasangarri, egoki eta eraginkorra lortzea.  

    Eskema honek erakusten du Hondakinen Behatokiak 2022-2024 urteetan esparru horretan izango duen lan egutegia.

     2023ko prebentzio-planaren egutegia

     2022ko prebentzio-planaren egutegia

 

Herritarren proposamenak: diruz lagun daitezkeen proiektuak

1. Añana

GREEN Uraren Ibilbidea

Helburua: Uraren ibilbidea aprobetxatzea ingurumenarekiko errespetuan hezteko

Duela urte batzuetatik hona, ibilbide bat dugu Inglares ibaia eta uraren kanala inguratzen, Berganzo eta Payuetako lurretan, eta horrek pertsona asko bisitatzea eragiten du. Interesgarria litzateke, bainatzeko eta paseatzeko espazio bat izan beharrean, ibaia babesteko bide berde bihurtzea, eta bisitarien etorrera aprobetxatzea inguruko ingurumena errespetatzearen garrantzian hezteko. Ibilbidearen erdian dagoen etxe bat egitea, udalarena, intsektuak ezagutzeko zentro bat, tximeleta-oasi bat... ekosistemarako garrantzitsuak diren gaiei buruzko hitzaldiak emateko. Flora- eta fauna-espezie autoktonoekin osatuta.

Eskatzailea: David de la Fuente Zarza

2. Gorbeialdea

Irakurketa Errazeko eta Hizkuntza Argiko Zeharkako Plana

Helbidea: Herritarrei zuzendutako informazioa irisgarri eta ulergarri egitea

Europar Batasuneko Oinarrizko Eskubideen Gutuneko 41. artikuluaren arabera, administrazio ona izateko eskubidea benetakoa izan dadin, proposamena da foru-administrazioaren zeharkako plan bat egitea irakurketa errazean eta hizkera argian.
Alde batetik, irakurketa errazean, irakurtzeko zailtasunak dituztenentzat: adinekoak, migratzaileak, euskara ikastea, ikasteko zailtasunak, dislexia eta beste batzuk (biztanleriaren % 30).
Irakurketa Erraza irisgarritasun kognitiboa aitortzen duen tresna bat da, irisgarritasun kognitiboari buruzko Espainiako legean jasoa.
Desgaitasuna duten pertsonen eskubideei buruzko Legea aldatzea
Desgaitasuna duten pertsonen eskubideei eta haien gizarteratzeari buruzko Lege Orokorraren testu bategina aldatzea:
1/2013 Legegintzako Errege Dekretua, azaroaren 29koa.
Aldaketa horrek irisgarritasun kognitiboa eta hura exijitzeko eta aplikatzeko baldintzak ezartzen eta arautzen ditu.
Bestetik, hizkera argia behar da, Hizkuntza Plana mugimendu anglosaxoia, administrazioak argiak, hurbilak eta errazak izatearen alde egingo duena. Berriki egindako azterlanek adierazten dute herritarren gainerako % 70entzat argiak ez diren administrazio-testuak % 70 direla.

Eskatzailea: Natalia Concepción Jimenez Guitian

3. Mendialdea

Pipaongo Usatxi kultura-elkartearen instalazioak

Helbidea: Instalazioen irisgarritasuna hobetzea

Instalazioen irisgarritasuna hobetzea arrapalen edo beste edozein bitartekoren bidez, gure adinekoek dituzten oztopoak murrizteko.

Eskatzailea: Blanca Ortiz de Landaluce Ibañez 

4. Gorbeialdea

Hegazti harrapariak Urkabustaizen

Helbidea: Hegazti harraparien argazki-hide bat sortu

Gaur egun, gero eta ohikoagoa da turismo ekologikoa hitza. Goraka ari den fenomenoa da. Urtero, milioika pertsonak Andújar bisitatzen dute, Lince Iberiarra behatu eta argazkiak atera ahal izateko. Beste ehunka mila igarotzen dira udan, Kantabriar mendikatean ugaztun guztien lagunkoienak, Kantauri Hartza, behatzen. Zorrotzenek erronka handiago baten alde egiten dute: Zamoranetara bidaiatzea basoko mamua ikusten saiatzeko, askorentzat, ni barne, iberiar penintsulako haragijale enblematiko eta problematikoena

Beste helburu berezi bat zonak duen balio ekosistemikoa ematea da. Urkabustaiz basa-bizitza sortzen duen udalerria da. Enklabe bakarra da ugaztun mota guztientzat, baina, batez ere, hegazti harraparientzat, paisaia hori mosaiko jarraitua baita goi-mendiko larreen, belardien eta zuhaizti misto ondo garatuen artean.

Horregatik, leku ezin hobea da argazki-hide bat jartzeko, naturaz gozatu ahal izateko. Mundu osoko naturaren zaleak erakartzeko, harrapari guztiez goza dezaten. Izan ere, etorkizunean ez da erokeria bat lau sarraskiak aldi berean behatzea (sai beltza, sai arrea, sai zuria eta ugatza).

Litekeena da, halaber, ehizarako bikain egokituta dauden eta kate trofikoan, zalantzarik gabe, buru diren hiltzeko makina horiek ikustea eta filmatzea: Hontz Handia eta Arrano Beltza. Ez ditugu ahaztu behar negualdia igarotzen duten espezieak, hala nola miru gorria, galtzeko arriskuan dagoena.

Eskatzailea: Imanol Aguinaco Anuncibay

5. Mendialdea

Bernedoko gaztelua birgaitzea eta balioztatzea

Helbidea: Bernedoko gaztelua birgaitzea eta haren balioa nabarmentzea

Bernedo hiribilduko gaztelua birgaitu eta haren balioa azpimarratu behar da. Gaur egun, gaztelu hori aurri-egoeran dago eta luiziak izateko arrisku handia du, eta herriguneko bizilagunak, kaleak eta etxebizitzak arriskuan jartzen ditu.

Kanpezuko bizilagun baten proposamena.

Eskatzailea: David Antoñana Bastida

 

6. Arabako Errioxa

Lapuebla de Labarkako errota

Helbidea: Lapuebla de Labarkako zubiaren azpiko errota birgaitzea

Lapuebla de Labarkako zubiaren azpiko errota birgaitzea eta balioztatzea.

Eskatzailea: Jesus Francisco Muro Nájera 

 

 

Faseak eta egutegia

1. FASEA 2. FASEA 3. FASEA

BATU

Herritarrak animatzea, ilusioa piztea eta beren ingurunean eta lurraldean hobetzeko ideiak proposatzera deitzea.

(2023/03/08 - 2023/05/05)

ERABAKI

Aurkeztutako eta hobekuntza kolektiboa ekarriko duten proposamenen artean aukeratu, bozkatu eta hautatzea.

(2023/10/16 - 2023/11/17)

EGIN DEZAGUN

Hautatutako proposamena martxan jartzea, bere baliabideekin eta lurralderako bere azken emaitzarekin.

(2024KO OTSAILETIK AURRERA)

 

BIBLIOGRAFIA


Europako Itun Berdea

 


Europako Itun Berdea

Dokumentu instituzionala

Irakurri


Espaiako klima aldaketaren legea


Espaiako klima aldaketaren legea

Dokumentu instituzionala

Irakurri

Ecosystem services

 

 

Exploring social preferences for ecosystem services of multifunctional agriculture across policy scenarios

Artikulu akademikoa

Irakurri

ecosystem services in European mountains

Targeting best agricultural practices to enhance ecosystem services in European mountains 

Artikulu akademikoa

Irakurri

 Euskadiko ekosistemak

 

 

Ekosistemen zerbitzuen ikuspegia Euskadiko lurralde-antolamenduan txertatzeko ezagutza elkarrekin sortzea

Artikulu akademikoa

Irakurri

 Unibertsitateko ikasleen iraunkortasuna

 

Ezagutzaren eta unibertsitateko ikasleen jasangarritasunarekiko jarreren arteko lotura

Artikulu akademikoa

Irakurri

Naturaren onurak gizarteratzeko hezkuntza

 

 

Naturaren onurak gizarteratzeko hezkuntza: ekosistemen zerbitzuen ikasketa-irakasketarako inplementazio didaktikoa

Artikulu akademikoa

Irakurri

Agricultural systems

 

An integrated sustainability assessment of mediterranean sheep farms with different degrees of intensification

Artikulu akademikoa

Irakurri

erantzukizun klimatikora

 

Ekoantsietatetik itxaropen eta erantzukizun klimatikora 

Prentsako artikulua

Irakurri

Jasangarritasuna

 

Jasangarritasuna hedonismoa ere bada

Prentsako artikulua

Irakurri

klima-aldaketaren aliatuak

 

Gazteria: klima-aldaketaren aliatuak

Prentsako artikulua

Irakurri

Energy Efficiency

 

 

Energy Efficiency: Concepts and Calculations
Daniel Martinez, Ben W. Ebenhack y Travis Wagner

Liburua

Irakurri

Energy Management

 

 

 

 

Energy Management and Efficiency for the Process Industries- Alan P.Rossiter and Beth P.Jones

Liburua

Irakurri

 

energías renovables en edificios

 

 

Bombas de calor y energías renovables en edificios – Francisco Javier Rey Martínez y Eloy Velasco Gómez

Liburua

Eficiencia energética de los edificios

 

 

 

 

 

Eficiencia energética de los edificios: Certificación energética.
Francisco Javier Rey Martínez, Eloy Velasco Gomes y Javier María Rey Hernández.

Liburua

 

 

Energia-efizientzia

araba in progress

Eguna: 2022/11/04

Ordua: 11:00

Lekua: Miñano

Hizlaria 

Eloy Sanz

 

Eloy Sanz

Ingeniaritza Kimikoan doktorea Juan Carlos Erregea Unibertsitatean. Eguzki-energia termikoa biltegiratzen aditua.

 

Ingeniari Kimikoa (2006) eta Ingeniaritza Kimikoan doktorea (2013) Juan Carlos Erregea Unibertsitatean, Raúl Sanz eta Guillermo Calleja zuzendaritzapean. 2010ean ikertzaile bisitaria izan zen Centre for Innovation in Carbon Capture and Storage zentroan (CICCS) eta Nottinghameko Unibertsitateko Ingeniaritza Fakultatean (Erresuma Batua), Mercedes Maroto-Valer andrearekin batera. 2016an doktoratu osteko ikertzailea izan zen Georgia Institute of Technology (AEB) ikastetxean, Christopher W. Jones taldearen barruan. Eguzki-energia termikoa eta CO2 atzitzeko eta biltegiratzeko teknologiak (CAC) biltegiratzean oinarritzen da ikerketa, zehazki, amino taldeekin funtzionalizatutako solido mesoegituratuen bidez CO2a adsortzioan. 27 artikulu idatzi ditu indexatutako aldizkarietan (1.800 aipu baino gehiago, h 15 aurkibidea) eta 30 ekarpen nazioarteko kongresuetan.

 

Ekitaldian parte hartuko du

Jose Antonio Galera

 

 

José Antonio Galera

Ingurumen Eta Hirigintza Saileko Foru Diputatua

 

Gizarte zibileko ordezkariak:

Francisco Carranza

Francisco Carranza
Basquevolt CEO

 

Podcast