AIARALDEA PLANA. ZER DA?

Aiaraldea eskualdearen egoera konplexuak, azken urteotan enpresen itxiera eta trakzio-enpresa batzuen gaineko mehatxua jasan dituenak, berekin 2020an parlamentu-ponentzia bat berraktibatzeko beharra ekarri zuen, hainbat eragile sozial, ekonomiko eta sindikal bildu eta, eskualdeko egoera sozioekonomikoa elkarrekin azter zezaten irtenbide bila.

2020ko urriaren bukaeran, Eusko Legebiltzarrak aho batez onartu zuen Aiaraldeko berpizte sozioekonomikorako ponentzia berrabiaraztea, Arabako Aiara eskualdea eta Bizkaiko Urduña, Orozko, Arrankudiaga eta Arakaldo udalerriak ekonomikoki suspertu eta biziberritzeko formulak bilatzeko, COVID-19ak eragindako erronkei aurre egiteko erronka gehigarriarekin.

Jarduteko premia larria zela eta, Arabako Foru Aldundia lanean hasi zen Legebiltzarrean eratutako ponentziaren jarduerari jarraipena emateko. Horrela, Arabako Foru Aldundia Aiaraldea suspertzeko eta ekonomia suspertzeko proiektua diseinatzen ari da, eta proiektu hori izango da Eusko Jaurlaritzak Aiaraldean jarriko dituen 24 milioiak inbertitzeko oinarria, eskualde behardunak edo lehentasunezko arreta-eremuak bultzatzeko Plan Berezi baten bidez.

2021eko martxoan Lehendakariak iragarritako planak, Berpiztuko Kontseilu Errektorearen bileraren ondoren, -Arabako Diputatu Nagusia ere bertan dagoela- 180 milioiko ezohiko inbertsio-programa bat du, Eskualde behardunetan edo Lehentasunezko Jarduketa-Eremuetan (LJE) hogei bat proiektu eragile dinamizatzeko xedea du, eta Eusko Jaurlaritzaren historian eremu horietan jarduteko abian jarritako programa handinahiena da.

Euskadiko gainerako Lehentasunezko Jarduketa-Eremuetan bezala, azken helburua honako hau da: Lehenik eta behin, epe laburrerako eskualde-mailako Berehalako Jarduera Plana (BJP) egitea, eta, bigarrenik, Aiaraldeko Plan Estrategikoa (APE) egitea, epe ertainera eta epe luzera, bakoitzari bere jarduerak eta aurrekontua zehaztuz.

FASEAK 

1. Berehalako Jarduera Plana

Diagnostiko bat egin eta eskualdea suspertzen lagunduko duten hainbat neurri zehaztean datza. Honako irizpide hauei erantzun beharko zaie: egingarriak, langarriak eta zehatzak, bai lehendik dauden neurriak identifikatzea, bai ekonomia suspertzeko, enplegua sortzeko eta eskualdeko gizarte-garapenean sakontzeko proiektu berriak abian jartzea.

Jarduketen identifikazioa honako jardun-arlo hauen testuinguruan kokatzen da:

➢ Suspertze ekonomikoa.
➢ Enplegua eta prestakuntza.
➢ Gizarte-kohesioa eta zerbitzu publikoak.
➢ Hiri- eta ingurumen-berroneratzea.
➢ Lurraldea eta iraunkortasuna.

Jarduera hauek erakunde arduradunek eta laguntzaileek ezarriko dituzte, neurri bakoitzean jasotako egutegiari jarraituz.

Berehalako jarduera-plana egitean, lan-mahai bat sortu da, tartean dauden erakundeen presentziarekin, eta bilerak egin dira inguruko sektore sozioekonomikoarekin. Era berean, planaren ezarpenaren jarraipena koordinatuko du.

Plan hau abiaburutzat ere hartuko da, eta, ondoren, bigarren fasean, eskualdea suspertzeko epe ertain eta luzerako plan estrategiko bat prestatu eta abian jarriko da.

2.  Aiaraldeko Plan Estrategikoa

Aiaralderako Plan Estrategikoak (APE) funtsezko tresna estrategiko bihurtu nahi du Aiaraldea biziberritzeko; bertan biltzen dira Arabako Aiarako kuadrilla (bost udalerrik osatzen dute: Amurriok, Artziniegak, Aiarak, Laudiok eta Okondok) eta Bizkaiko Arratia-Nerbioiko lau udalerrik: Urduñak, Arrankudiagak, Arakaldok eta Orozkok.

APE Euskadiko eremu behardunak garatzeko erakundeen arteko estrategiaren koordinazio-esparruan garatzen da.

APEa metodologia honen arabera egiten da:

1.- Erakunde-, enpresa-, gizarte- eta ezagutza-mailako eskualdeko eragile garrantzitsu guztiak kontuan hartzen dituen partaidetza-prozesu baten ondorioa izatea.

2.- Eskualdearen garapen sozioekonomikoa modu integralean gainditzen du. Eta, horretarako, jarduketa-arlo tematiko hauek jorratu behar ditu:

➢ Suspertze ekonomikoa.
➢ Enplegua eta prestakuntza.
➢ Gizarte-kohesioa eta zerbitzu publikoak.
➢ Hiri- eta ingurumen-berroneratzea.
➢ Lurraldea eta iraunkortasuna.

3.- Eskualdearen etorkizunari buruzko ikuspegi estrategiko partekatua lortzea eta zehaztutako ikuspegian aurrera egiteko ildo estrategikoak eta proiektu eragileak zehaztea.

APEak eskualde bakoitzaren etorkizunari buruzko ikuspegi estrategiko partekatu bat definitzen du, 2030erako eta 2025erako denbora-muga batekin, eta etorkizun horretan landu beharreko erronka garrantzitsuak ezartzen ditu.

4.- APE egiteko fasean ezarritako partaidetza- eta adostasun-guneak irekita mantentzea ahalbidetuko duen gobernantza-eredu bat definitzea.

Gobernantza-organoei dagokienez, honela dago zehaztuta:

➢ Talde eragile bat, dagokion batzorde betearazlearekin, APE ezartzeaz arduratuko dena.
➢ Parte hartzeko gune edo foro bat, inplementatzen den bitartean eskualdeko eragile garrantzitsuen ekarpena eta parte-hartzea irekita mantendu ahal izateko.
➢ Herritarren informaziorako eta parte-hartzerako foro irekia, APEa baliozkotzea, jarraipena egitea eta bultzatzea ahalbidetzen duena.

5.- Eskualdearen bilakaera monitorizatzeko aukera emango duten jarraipen- eta ebaluazio-adierazleak txertatzea.

PARTE HARTZE PROZESUA

Aiaraldeko ekonomia suspertzeko eta berraktibatzeko planak parte hartzeko prozesu baten ondorioa izan behar du, eta prozesu honek, eskualde bakoitzeko eragile garrantzitsu guztiak, erakunde-, enpresa-, gizarte- eta ezagutza-mailakoak kontuan izan behar ditu.

Partaidetza-prozesu bizi eta ireki hau 3 eremutan egituratzen da, eragile guztien ikuspegia jasotzeko.

➢ Eragileei (enpresei, erakundeei, etab.) egindako galdera-sorta, eta aurrez aurreko elkarrizketetan/elkarrizketa telematikoetan sakontzeko aukera.
➢ Workshop tematikoak funtsezko eragileekin, Plan Estrategikoaren proiektu traktoreak identifikatzeko.
➢ Herritarren parte-hartzea: online parte hartzeko ariketa bat egin daiteke, tresna telematiko baten bidez.

Galdetegi honetan, eskualdeari buruz duten ikuspegiagatik, identifikatzen dituzten erronka nagusiengatik, interesgarritzat jotzen dituzten ekarpenengatik edo garrantzitsutzat jotzen duten beste edozein gairengatik galdetzen zaie herritarrei.

➢ Horrez gain, aurrez aurreko foroak deituko dira eskualdeko beste eragile garrantzitsu batzuekin, hala nola merkatarien elkarteekin, kultura-erakundeekin eta abarrekin (Araban eta Bizkaian).

Partaidetza-prozesuak bigarren fase bat izango du 2022ko ekainean. Bertan, herritarrei irekitako foro bat egingo da, planteatutako proiektuak eta ekimenak kontrastatzeko.

Dokumentuak 

➢ Aiaraldea eskualderako Berehalako Jarduera Plana (laburpena)     
➢ Aiaraldea eskualderako Berehalako Jarduera Plana (dokumentu luzea) Dokumentu hau euskarara itzultzen ari gara. Barkatu eragozpenak
➢ Aiaraldea eskualderako Berehalako Jarduera Plana
➢ Lehentasunezko Jarduera Zonaldea

KOMUNIKAZIOA

➢(2023-02-21) Aiaraldeko Plan Estrategikoaren helburua da berrindartze proiektuak garapen iraunkor bihurtzea eskualdearentzat
➢ (2022-12-19) Aiara Industrial Lab sortu da, Aiaraldeko enpresa hornitzaile eta laguntzaileak garatzeko eta startup-en sorrera, inkubazioa eta azelerazioa sustatzeko
➢ (2022-11-17) Foru Aldundiak eta Eusko Jaurlaritzak ingurumena eta mugikortasun jasangarria hobetzeko 3M€-tik gorako ekintzak bultzatuko dituzte Aiaraldean
➢ (2022-05-21) Aiaralderako Plan Estrategikoa egiteko parte-hartze prozesuak ateak ireki dizkie herritarrei
➢ (2022-03-07) Aiaraldeko ekonomia eta gizarte suspertzea Berehalako Ekintza Planarekin hasi da
➢ (2022-03-07) Eusko Jaurlaritzak eta Arabako eta Bizkaiko aldundiek Aiaraldea berroneratzeko zortzi proiektu eragileak aurkeztu dituzte
➢ (2022-03-01) Lehendakariak Aiaraldea Eskualderako Berehalako Jarduera Plana aurkeztu dio Kontseiluari (2022-03-01eko Gobernu Kontseilua)
➢ (2021-05-10) Foru Aldundia Aiaraldea Eskualdea suspertzeko plana diseinatzen hasi da